Kayıp uzuv için ‘mucize gen’ umudu
Harvard Üniversitesi’nde yapılan araştırma, solucan ve denizanası gibi canlıların uzuvlarını yenilemesini sağlayan genin, insanlarda da bulunduğunu ortaya koydu. Bilim insanları, vücutta pasif halde yer alan genin harekete geçirilmesi durumunda çığır açacak gelişmelerin söz konusu olabileceğini belirtti. Dr. Mansi Srivastava heyecan yaratan keşfi şöyle değerlendirdi: Bir kertenkele bunu yapabiliyorsa biz neden yapamayalım?
Bazı hayvanlar, arka bacaklarını saran semender ve avcılardan kurtulmak için kuyruklarını döküp 2 ay içinde yenisini oluşturabilecek olağanüstü yenileme yeteneğine sahip. Planar solucan, denizanası ve deniz anemonları ise daha da ileri giderek, vücutlarının yarısını kaybettikten sonra bedenlerini geri kazanabiliyor. Harvard Üniversitesi’nden bilim insanları solucanlardaki içinde genetik kod bulunmayan bir bölümün, güç geçişi gibi hareket ederek erken büyüme tepkisi olarak adlandırılan (EGR) ‘ana kontrol geninin’ aktivasyonunu kontrol ettiğini keşfetti. Harvard Üniversitesi’nde organizma ve evrimsel biyoloji yardımcı doçenti Dr. Mansi Srivastava, ‘’Bu genin aktivitesini azalttık ve bu olmadan yenileme yapılamayacağını gördük’’ dedi. Bilim insanları 3 bantlı kurtçuklar üzerinde yaptıkları incelemelerde yenilenme sırasında hücrelerde sıkıca paketlenmiş olan DNA’nın açılmaya başladığını ve yeni alanların harekete geçmesini sağladığını keşfetti. Araştırmanın öne çıkan detayı ise insanların da aynı yenilenme genini taşıyor olması. İnsanda bulunan EGR hücreleri çoğunlukla stres altındayden ve vücudun onarıma ihtiyacı olması halinde aktif oluyor ancak büyük ölçekli bir yenileme sağlamıyor. Araştırmacılar insanlarda ve hayvanlarda farklı şekilde dizilen bu genin, dizaynını kontrol ederek yenilenme özelliği kazandırabileceklerini düşünüyor. Araştırma başkanı Srivastava yaptığı açıklamada ‘’Doğaya baktığımızda aklımıza gelen çok basit bir soru var: Bir kertenkele bunu yapabiliyorsa neden ben yapamayayım? Eğer EGR düşündüğümüz gibi bir güç anahtarıysa, kablolarını farklı şekilde bağlamak bizi çok farklı yerlere götürebilir’’ ifadelerini kullandı.
